Rubailer / Ömer Hayyam

Her sabah yeni bir gün doğarken,

Bir gün de eksilir ömürden;

Her şafak bir hırsız gibidir

Elinde bir fenerle gelen.

2.

Yaşamanın sırlarını bileydin Ölümün sırlarını da çözerdin; 

Bugün aklın var, bir şey bildiğin yok: 

Yarın, akılsız, neyi bileceksin?

3.

İçin temiz olmadıksan sonra Hacı hoca olmuşsun, kaç para! 

Hırka, tespih, post, seccade güzel; 

Ama Tanrı kanar mı bunlara?

4.

Sevgili, seninle ben pergel gibiyiz: 

İki başımız var, bir tek bedenimiz. 

Ne kadar dönersem döneyim çevrende: 

Er geç baş başa verecek değil miyiz?

5.

Benim halimden haber sorarsan, 

Bir çift sözüm var sana, yürekten: 

Sevginle gireceğim toprağa, 

Sevginle çıkacağım topraktan.

6. 

Dün geldi: Nedir aradığın? dedi bana: 

Bensem, ne bakarsın o yana bu yana? 

Kendine gel de düşün, içine iyi bak: 

Ben senim, sen ben; aranıp durma boşuna!

7.

Adam olduysan hesap ver kendine: 

Getirdiğin ne? Götüreceğin ne? 

Şarap içersem ölürüm diyorsun: 

İçsen de öleceksin, içmesen de!

8.

Dünya üç beş bilgisizin elinde; 

Onlarca her bilgi kendilerinde. 

Üzülme; eşek eşeği beğenir: 

Hayır var sana "kötü" demelerinde.

9. 

Leyla isteyen kişi Mecnun olmalı; 

Kendinden de, dünyasından da geçmeli. 

Sevenlerin sofrasına çağrılınca 

Ben körüm, ben dilsizim demeli.

10. 

Yarım somunun var mı? Bir ufak da evin? 

Kimselerin kulu kölesi değil misin? 

Kimsenin sırtından geçindiğin de yok ya? 

Keyfine bak: en hoş dünyası olan sensin.

11. 

Niceleri geldi, neler istediler; 

Sonunda dünyayı bırakıp gittiler; 

Sen hiç gitmeyecek gibisin, değil mi? 

O gidenler de hep senin gibiydiler.

12.

Gerçek eren içinde kir tutmayandır; 

Varlığını korkusuzca hiçe sayandır; 

Bu topraklar üstünde en temiz kişi Sağlığında toprak kesilmiş olandır.

13.

Biz de çocuktuk, bir şeyler öğrendik; 

Bildiklerimizle övündük, eğlendik. 

Şu oldu, bu oldu da ne oldu sonra? 

Bir bulut gibi geldik, yel gibi geçtik.

14. 

Dostum, olan olmuş, vahlanma boşuna; 

Dünyayı kara zindan etme başına. 

Yaşamana bak, elinden tek gelen bu: 

Olacakları danışan var mı sana?

15.

Sevgili, bir başka güzelsin bugün; 

Ay gibisin, pırıl pırıl gülüşün. 

Güzeller bayram günleri süslenir: 

Seninse bayramları süsler yüzün.

16.

 Dünyayı allar pullar boyarlar gözünü; 

Aklı olan hor görür süsünü püsünü. 

Kimler geldi gitti, kimler gelip gidecek: 

Al gitmeden alacağını, doyur gönlünü. 

17.

Bedenindeki et, kemik, sinir kaldıkça, Dünyadaki yerini bil, kendinden şaşma. 

Düşman Zaloğlu Rüstem olsa ger göğsünü, 

Dostun Karun olsa iyilik altında kalma.

18.

Vefasız dünya diye yakınıp durma; 

Dünya elindeyken tadını çıkarsana! 

Herkese vefalı olsaydı dünya

 Sıra mı gelirdi senin yaşamana?

19.

En doğrusu, dosta düşmana iyilik etmen; 

İyilik seven kötülük edemez zaten. 

Dostuna kötülük ettin mi düşmanın olur: 

Düşmanınsa dostun olur iyilik edersen.

20.

Sen nesin, varlık nedir, nerden bileceksin? 

Dünyan esen yel üstüne kurulmuş senin. 

İki yokluk arasında bir varlık seninki: 

Hiçlik ne varsa çevrende, sen de bir hiçsin.

21.

Sen içmiyorsan, içenleri kınama bari; 

Bırak aldatmacayı, iki yüzlülükleri; 

Şarap içmem diye övünüyorsun, ama, 

Yediğin haltlar yanında şarap nedir ki?

22.

Dünya yıldıramazsın beni ne yapsan; 

Ölümden de korkmam, er geç ölür insan. 

Ölmemek elimizde değil ki bizim: 

İyi yaşamamak beni korkutan.

23.

Yerin üstüne baktım, uykuya dalmışlar; 

Altına baktım, çürüyüp toprak olmuşlar. 

Yokluk ovasında başka ne var ki zaten: 

Daha gelmemişler var, gelip gitmişler var

24.

Zaman büktü belimi, ne el tutar ne ayak; 

Oysa ne güzel işlerim var yapılacak. 

Can kalktı gitmeye; aman dur, diyorum: 

Ne yapayım diyor, evin yıkıldı yıkılacak.

25.

Okunu attı mı ölüm, siperler boşuna; 

O şatafatlar, altınlar, gümüşler boşuna; 

Gördük bütün insan işlerinin iç yüzünü: 

Tek güzel şey iyilik, başka düşler boşuna.

26. 

Bir yürek ki yanmaz, yürek denir mi ona? 

Sevmek haram, yüreğinde ateş olmayana. 

Bir gününü sevgisiz geçirdinse, yazık: 

En boş geçen günün o gündür, inan bana.

27.

Düşünce göklerinin baş konağı sevgidir sevgi; 

Gençlik destanının baş yaprağı sevgidir sevgi; 

Ey sevginin sırlarından habersiz yaşayanlar, 

Bilin ki tüm varlığın baş kaynağı sevgidir sevgi.

28.

Ben kendiliğimden var değilim bu varlığımla; 

Kendim çıkmış değilim elbet bu karanlık yola; 

Bir başka varlıktan gelmiş bendeki varlık: 

Ben dediğin kim ola, nerde, ne zaman var ola?

29.

Bu dünya kimseye kalmaz, bilesin; 

Er geç kuyusunu kazar herkesin. 

Tut ki Nuh kadar yaşadın zor bela

Sonunda yok olacak değil misin?

30. 

Gören göze güzel, çirkin hepsi bir; 

Aşıklara cennet, cehennem, hepsi bir; 

Ermiş ha çul giymiş, ha atlas; 

Yün yastık, taş yastık, seven başa hepsi bir.