AKILLI YAŞAMA SANATI - BALTASAR GRACİAN / KİTAP ALINTILARI -5-

 

1. Bir insanın sahip olması gereken temel niteliklerden biri yüce gönüllülüktür. Bu, bizi tüm asil niteliklere sahip olmaya teşvik eder. Zevki geliştirir, kalbi yüceltir, zihni yükseltir, duyguları canlandırır ve itibarı güçlendirir.

 

2. Şikayet etmek dinleyenlerde, şikayetçi olduklarımız gibi davranma isteği uyandırır ve bir hakareti ortaya atmak, bir diğerini işitmek için bahane yaratır.

 

3. Geçmişte kalan acılardan ötürü sızlanmak, yeni acılara zemin hazırlar.

 

4. Orada olmayan biriyle paylaştığımız güzellikleri anlatmak, orada olan kişiden de aynı şeyleri beklediğimiz anlamına gelir, böylece birinden kazandığımız itibarı öbürüne satmış oluruz.

 

5. İşe yaramak ve bunun başkalarına nasıl gösterileceğini bilmek, sadece işe yaramaktan iki kat daha faydalıdır.

 

6. Yeniden gözden geçirin. Yeniden gözden geçirme konusunda kendi iç muhakemenize başvurmak her şeyi daha güvenilir hale getirir. Özellikle de bir eylemin süreci belli değilse, kararınızı onaylamak ya da geliştirmek için zaman kazanırsınız.

 

7. Eğer bir kararınızdan cayacak olursanız, yeniden gözden geçirme süreci size “hayır” cevabını nasıl ve ne zaman vereceğinize dair bir karara varmak için zaman kazandırır. Böylece hoş bir durum ortaya çıkar. Ayrıca, duyguların ilk şiddeti geçmiş olacağı için, reddettiğiniz insanların “hayır” karşısında verecekleri tepkiler de daha düşük yoğunlukta olacaktır.

 

8. En büyük bilgeliğin içinde biraz cehalet ya da en azından cahil rolü yapmak da vardır.

 

9. İnsan sadece tek şeye bağımlı olmamalı ya da ne kadar rakipsiz olursa olsun, tek kaynağa bel bağlamamalıdır.

 

10. Her şeyin içindeki zorlukları bulabilmek insanın zekasını geliştirebilir, fakat böyle bir mücadele insanı aptal durumuna düşürür.

 

11. Kendinizi bir şeylerin merkezine yerleştirin. Böylece meselelerin nabzını tutarsınız.

 

12.  Her şeyi kendinde toplamış kişi gittiği her yere her şeyini beraberinde götürür.

 

13. İlaçlar genellikle hastalıkları daha da kötüleştirir. Bu durumda insan olayları doğal akışına ve zamanın manevi etkisine bırakmalıdır.

 

14. . Karışıklıkları gidermenin en iyi yolu işleri bir süre oluruna bırakıp, ortalığın durulmasına zaman tanımaktır.

 

15. Fakat açıkgöz bir insan iyi ya da kötü bir olaydan yola çıkarak gününün şanslı olup olmadığına hemen karar vermez. Çünkü başına gelen şey sadece şanslı bir rastlantı ya da basit bir can sıkıntısı olabilir.

16. İyi yönü olmayan hiçbir şey yoktur. Özellikle de kitaplarda... Çünkü onlar düşüncelerin gelişmesini sağlayan gıdalardır.

 

17. Bir kural olarak da, genellikle başkalarını hor görmek, kendinden memnun olmanın bir cezasıdır. Kendinize gösterdiğiniz özeni muhtemelen başkalarına borçlusunuzdur.

 

18. İnatçılıktan dolayı asla yanlış tarafı seçmeyin, çünkü rakibiniz bunu sezerek doğru tarafı seçmiştir. Böyle yaparsanız kavgaya yenik başlar ve kısa sürede utanç içinde kaçmak zorunda kalırsınız.

 

19. Cehalet asla bir şeyin kabuğunun altına bakmaz, derinlerine inmez; ancak siz ona bu kabuğun içini gösterdiğiniz zaman gözünü açabilir.

 

20. Yaralı parmağınızı göstermeyin, yoksa herkes ona saldırır. Bu konuda şikâyet de etmeyin; kötülük her zaman zayıfların en hassas yanlarını hedefler.

 

21. Kendi sonuçlarınıza ulaşmak için başkaları üzerinden yola çıkın.

 

22. Mantıkla çelişen kişiler dengesiz bir muhakeme sergiler ve tamamen sahtecilikle suçlanamasalar bile, güvenilir olmayan bir zeminde ilerlemektedirler.

 

23. Mantıkla çeliştiği halde doğruymuş gibi görünen her söz bir aldatmacadır; ilk anda yeniliği ve ilginçliği nedeniyle büyük takdir kazanır, fakat daha sonra kandırmaca olduğu sezilerek aslında boş olduğu açığa çıktığında güvenilirliğini yitirir.

 

24. Klişelerden kaçınmak için asla mantığa aykırı davranmayın.

 

25. İnatçı insanlar yaygın bir hata olarak, gerçeğe ters düşüp yararlı olanla çatışarak bu değerleri kaybederler.

 

26. Hiç kimse ara sıra başkalarının öğütlerine ihtiyaç duymayacak kad ar mükemmel değildir. Hiç kimseyi dinlemeyenler ancak iflah olmaz ahmaklardır. Oysaki en eşsiz âlim bile danışacak bir dosta ihtiyaç duyar.

 

27. Bir insan herkese saygı göstermek ya da güvenmek zorunda değildir.

 

28. Söylenenleri eleştirmeyin, aksi takdirde bilgiçlik tasladığınız düşünülür. Asla insanların düşüncelerini bir tahsildar gibi tartmayın, yoksa sizden kaçmalarına ya da en azından, düşüncelerini sevimli göstermeye çalışmalarına yol açarsınız.

 

29. Hiçbir şeyi basit ve sıradan olarak görmeyin. Bu onları ulaşılabilir kılmaktan çok, değerlerini düşürür.

 

30. Bugünden yarını, hatta daha sonraki günleri düşünün. En müthiş öngörüler, sıkıntı ortaya çıkmadan önce saptananlardır.

 

31. Olgun düşünceler en büyük zorlukları aşabilir.

 

32.  Derin düşünmek ve öngörülü olmak, insanların hayatlarında belirleyici bir rol oynamalarını sağlar.

 

33. Asla sizi gölgede bırakacak biriyle arkadaş olmayın.

34. Doldurulacak büyük boşlukların olduğu yerlere girmekten kaçının.

 

35. Kolayca inanmayın, kolayca sevmeyin.

 

36. Muhakemelerde acele etmemek dinleyicinin sağduyulu olduğunun belirtisidir; çünkü konuşmacı kendi kaynağına nasılsa güvenmektedir.

 

37. Tutkulu olmanın ilk adımı, tutkulu olduğunuzu belirtmektir. Böylelikle tutkularınızı yönetmeye başlarsınız. Tutkularını son noktaya taşımaya niyetli bir insanın bunu yapması gereklidir.

 

38. Tutkuyu kontrol edebilmek için dikkatimizi dizginlememiz gerekir.

 

39. İnsanlar da en az kitaplar kadar derin araştırılmalıdır.

40. Arkadaşların tek işlevi sizi memnun etmek değildir, onların çok değerli üç özellikleri vardır. Dayanışma, iyilik ve doğruluk. Çünkü bir arkadaş her şeyiyle arkadaş gibi olmalıdır.

 

41. Akıllı insanlar genellikle sabırsızdır çünkü insanın bilgisi arttıkça ahmaklara karşı sabırsızlığı da çoğalır. Fazla bilgiyi memnun etmek zordur.

 

42. Rakiplerinizle konuşurken sağduyunuzun, diğerleriyle konuşurken de dış görünüşünüzün hatırına sözlerinize dikkat edin.

 

43. Sanki kendi vasiyetinizi hazırlıyormuş gibi konuşun. Ne kadar az söz söylerseniz, o kadar az sorun var demektir.

 

44. Önemsiz konulardan bahsederken, daha ciddi konular için antrenman yapıyormuş gibi konuşun.

45. Küçük hatalarınızın farkında olun.

 

46. Asla acıdığınız için başkalarının kötü kaderine ortak olmayın.

 

47. Yaptığınız işlerin nasıl algılanacağını, özellikle de kabulü ve başarısı şüpheli kişilerden öğrenin. Böylece işlerin nasıl gelişeceği konusunda emin olur ve yola devam mı edileceği, yoksa geri mi çekinileceği hakkında düşünmeye fırsat bulursunuz.

 

48. Laf üreten insanla iş üreten insanı ayırın.

 

49. İnsanın kendini kontrol mekanizması iyi çalışmadığı durumlarda başkasının onu yönlendirmesi de imkânsızdır. Bu tür insanlar, başkalarının alaylarını önemsemek yerine, gözlerini kapatıp diğerlerinden gelecek hayali takdir sözcüklerini beklerler.

50. Şunu bilin ki kötü niyet her hatayı görse de, hiçbir başarıyı fark etmez.