Her Şeyin Bir Anlamı Var / Kemal SAYAR

 

1. Bohm’a göre, diyalog için her şeyden önce insanların birbirlerini tanımaları, birbirlerine güvenmeleri ve paylaşıma dair bir sistem kurabilmeleri gerekiyor. Diyalog için yola koyulan insanların belirli bir amacı olması gerekmez, bu grubun hemen uygulamaya konulacak bir sonucu olması da istenmez.

 

2. İnsanların sağlıklı bir diyalog için önce önkabullerini askıya almaları gerekli.

 

3.  Diyalog, ‘ikna odaları’ kurmak değildir. Diğer insanlara yoğun bir anlama çabası içinde yaklaşmakla, onların düşüncelerini anlamakla, o düşünceleri kendi düşüncelerimiz haline getiririz.

 

4. Kesinlikten uzak olan baskılanır veya ortadan kaldırılır.

 

5. Modern Kişi Sendromu’nu tanımlayan kimi uzmanlar, bu durumun geçmişten ve bugünden kopma, teknolojiyle duygusal bağ kurma, maddî arzuların toplumsal ve çevresel ilgilerin önüne geçmesi ve adaletin ticarî bir bakış açısından görülmesi gibi bir dizi unsurdan oluştuğunu dile getirirler.

 

6. “Seninle aynı durumu yaşamışım gibi, ızdırabını anlıyorum.” Radikal empatinin kilit cümlesi bu.

 

7. Gerçek bir ilişki kurmak istiyorsak, birbirimize bir mesafeden bakacak ve her birimiz diğerini bağımsız olarak göreceğiz.

 

8. Benliğin özü ve anlamı, karşılıklı ilişkidir.

 

9. Sevmeyi bilenler için, ayrılık yoktur.

 

10. Nefret adaletsizliği tetikler, adaletsizlik de şiddeti.

 

11. Nefret eden, tedaviye muhtaçtır. Nefretin sahibi, kendi içindeki kötülükle yüzleşmekle iyileşebilir ancak. Kem âlet (nefret) ile kemâlât olmaz.

 

12.  İnsanın kendi dertlerini çok fazla önemsemesi, aslında birçok ruhî sıkıntıyı da beraberinde getiriyor. İnsan gerçeğin ne olduğuyla, onun ne olduğunu düşündüğü arasında ayrım yapmakta zorlanıyor. Gerçek ile kurmaca çoğu zaman iç içe geçiyor. Özellikle de kafasındaki önermeleri sınamanın ona acı bir maliyeti olabileceğini düşündüğünde, gerçek ve kurmacayı ayrıştırmak zorlaşıyor.

 

13. Düşüncelerinize uzaktan bakmayı başarabilirseniz, onlara daha kolay tahammül edersiniz.

 

14. Düşüncelerinize belirli bir mesafeden bakmayı başarmakla, onları fevri ve tepkisel olmaktan çıkarabilirsiniz.

 

15. Unutarak uzlaşılmaz. Unutanlar konuşamaz. Konuşmak için bir ‘hatırlama adaleti’ sağlamak gerek.

 

16. Hayat, insan olmayı öğrenme yolculuğudur. Bilginin amacı dünyayı yağmalamak olamaz. Bilgi, kendimizi ve kâinatı daha iyi anlayıp insanlığımızı tastamam yaşayabilelim diye bir vasıta olsa gerek. Bilmek, olmaktır.