UYGUN SONUÇ ÇIKARTMA TEOREMİ
1965'te,
psikolog Edward Jones ve Keith Davis, 'Uygun Sonuç Çıkartma Teoremi'ni
yarattılar. Bu kuram, içsel bir yüklemenin oluşturulma sürecini açıklamaya
yardım eder.
Jones ve
David, bir kişinin bir davranışa belli bir önem vereceğine (ki bu maksatlıdır,
Jones ve David bunu 'eğilimsel yükleme' olarak adlandırmıştır), bu içsel
yüklemelerin bize, gelecekte bireyin davranışını tahmin etmek için yeterli
bilgi sağlayacağına inanmışlardır. Örneğin, bir kişi, birini arkadaşça bir
tavır içinde görmek ile o kişinin arkadaş canlısı biri olduğuna inanmak
arasında bağlantı kurabilir. Bu çıkarım sürecinde, bir bireyin davranışı onun
kişiliğine karşılık gelir; uygun çıkarsama olarak bilinir. Jones ve Davis, bir
kişinin uygun bir çıkarsama yapmasına yol açtığına inandıkları beş kaynak
tanımlamışlardır:
1. Seçim: Serbestçe seçilen davranış, içsel
faktörlerin sonucudur.
2. Sosyal Beğenilirlik: Bir davranış toplumsal olarak
onaylanmadığı zaman, kişi sosyal olarak beğenilmeyen davranışlar yerine içsel
çıkarsamalar yapacaktır.
3. Kasıtlı-Kazara Davranış: Bir davranış kasıtlı olduğunda, bu
büyük olasılıkla kişinin kişiliğine yüklenir ve davranış kazara olduğunda,
büyük olasılıkla dışsal ya da durumsal nedenlere yüklenir.
4. Genel Olmayan Etkiler: Eğer bir diğer kişinin davranışı
sizin kendiniz için önemli sonuçlara sebep oluyorsa...
5. Hedonist İlgi: Eğer bir diğer kişinin davranışı
doğrudan sizin yararınıza ya da zararınıza yönelik görünüyorsa, onun sizin ve
diğer kişinin içinde bulunduğu bir durum ya da olayın basitçe bir yan ürünü
olmadığı ve onun 'kişisel' olduğu varsayılabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder