İş Kazalarının Nedenleri

İş kazalarının nedenlerine dair çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmalar sonucunda iki neden belirgin olarak ortaya çıkmıştır. Bu nedenler;

A- İnsana Bağlı Nedenler 

B- Fiziksel Ve Mekanik Çevre Koşullarına Bağlı nedenlerdir. 

İş kazalarının nedenlerine oransal şekilde bakacak olursak, %90'ı insana bağlı nedenler, %10'u ise  fiziksel ve mekanik çevre koşullarına bağlı olarak meydana gelmiştir. 

İnsana bağlı faktörlerden bahsedecek olursak bunlar, kişinin kişisel özellikleri, fizyolojik faktörler ve psikolojik faktörler olarak üç kategoriye ayrılmaktadır. 

A- İNSANA BAĞLI NEDENLER 

1. Kişisel Özellikler

Kişisel özellikler şu şekilde sıralanabilir:

*Statü: Statü yükseldikçe çalışan kişi daha az tehlikeli işlerde çalışmaya başlar. 

*Yaş: Yaş ilerledikçe insan işini yaparken daha dikkatli olmaya çalışmaktadır. 

*Cinsiyet: Erkekler kadınlara nazaran daha çok iş kazasına uğramaktadır. 

*Kıdem: Kıdemi artan işçinin iş kazasına uğrama oranı oldukça azalmaktadır. 

*Medeni Durum: Bekar işçiler evli işçilere nazaran daha çok iş kazasına uğramaktadır. 

*Eğitim Düzeyi: Eğitim düzeyi arttıkça iş kazasına uğrama oranı düşmektedir. 

2. Fizyolojik Faktörler

Fizyolojik faktörler şu şekilde sıralanabilir:

* Fiziksel yetersizlikler: İşitme, duyma ve görme yetersizlikleridir. 

* Fiziksel uyumsuzluk: İşçinin bedeninin işin niteliğine uygun olmaması durumudur. 

* Uykusuzluk: İşçide dikkat eksikliğine neden olan, insanın direncini azaltan bir durumdur.

*  Yorgunluk: Ara dinlenme sürelerinin yetersiz olması, iş temposunun ve işin ağır olması durumudur. 

3. Psikolojik Faktörler

Psikolojik faktörler şu şekilde sıralanabilir:

* Zihinsel yetenek

* Duygusal yapı

* Sakarlık 

* Duygusal Uyumsuzluk 

* Stres

* Aşırı güven duygusu

* Yapılan işe ve ortama uyum sorunu

* İhmalkarlık

B- FİZİKSEL VE MEKANİK ÇEVRE KOŞULLARINA BAĞLI NEDENLER 

Fiziksel ve mekanik çevre koşullarına bağlı nedenler üç gruba ayrılmaktadır. Bunlar:

1. Makinelerin Yol Açtığı Kazalar 

İşletmelerde, fabrikalarda makinelerin çok revaçta olması ve onların çok kullanılması, kullanan kişi yeterli bilgiye sahip değilse bu durum iş kazasına uğrama oranını arttırmaktadır. 

2. Üretim Organizasyonunun Yol Açtığı Kazalar 

İşverenlerin, işletmelerinde mal ve hizmet üretirken bu üretimi yapmak için işçiler ile maddi veya maddi olmayan unsurlar arasında bir üretim organizasyonu oluşturmaktadırlar. Bu durum iş kazalarına neden olabilmektedir.  

3.Çevresel Faktörlerin Yol Açtığı Kazalar

İşletmelerde, işyerlerindeki ısı, nem, gürültü, aydınlatma, radyasyon gibi nedenler iş kazalarının artmasına neden olabilmektedir. 

Kaynakça: Anadolu Üniversitesi / İş Sağlığı Ve Güvenliği / Doç.Dr. Abdurrahman İlhan ORAL