EMEK PİYASASI VE EMEK PİYASASININ UNSURLARI

  

1.EMEK PİYASASI

 

Emek piyasası en genel tanımıyla emek arzı ve emek talebinin bir araya geldiği, ücretlerin ve çalışma koşullarının belirlendiği piyasadır.

Emek piyasasına yönelik üç yaklaşım ortaya atılmıştır. Bu yaklaşımlar;

1. İlk yaklaşım, emek piyasasını bir mal piyasası olarak kabul edilmektedir.

2.  İkinci yaklaşım, emek piyasasını farklı özelliklere sahip, kendine özgü işleyişi olan bir piyasa şeklinde kabul etmektedir.

3. Üçüncü yaklaşım, emek piyasasını bir mal piyasası olarak görmemekte, emek piyasasının yapısal özellikleri bakımından mal ve hizmet piyasalarından farklı olduğunu kabul etmektedir.

 

Emek piyasasını tanımlarken kullandığımız ‘’emek arzı’’ ve ‘’emek talebi’’ kavramlarını tanımlayacak olursak;

Emek arzı: kısaca işletme sahibinin yani işverenin talep ettiği ve/veya talep edeceği emek miktarını tanımlamaktadır. Ayrıca emek arzı bir firmanın, bir işletmenin mal ve hizmet üretebilmesi için ihtiyaç duyduğu emek miktarıdır yani işçi gücüdür.

Emek talebi: çalışan kişilerin emek piyasasına sundukları emeklerinin miktarıdır. Ayrıca emek talebi kişilerin çalışmayı kabul edecekleri süre ve miktar şeklinde de tanımlanmaktadır.

 

2.EMEK PİYASASININ UNSURLARI

Emek piyasasının dört unsuru vardır. Bu unsurlar;

1. Eşitsizlik

2. Bağımlılık

3. Güvencesizlik

4. Düzenleme

 

 

2.1. Eşitsizlik Unsuru

 

Eşitsizlik, emek piyasasındaki emek ve sermayenin farklı özelliklere sahip olmasından dolayı meydana gelen emek piyasası unsurudur. Emek piyasasına sunulan emek kavramı bir tuğla veya bir çivi gibi bir mal değil işçinin verilen işi yapmak için harcadığı eforu, zamanı ve emeğidir.

Emek depolarda saklanabilecek, biriktirilebilecek bir mal değildir. Çünkü insan verilen işi o anda yapmaktadır. Kişi emeğinin bir kısmını iki gün sonra kullanmak üzere işyerinde saklayamaz. Emek he zaman eşit düzeyde sunulmayabilmektedir. Çünkü işçi dün aşırı yorgun iken az çalışıp bugün enerjisi toplayıp daha fazla çalışabilmektedir.

 

2.2. Bağımlılık Unsuru

 

Bir işçinin bir işverene hizmet sözleşmesi ilişkisi dolayısıyla işverene bağımlı olması yani işverenin verdiği işi yapmakla yükümlü olması durumudur. Bağımlılık unsurunun iki niteliği bulunmaktadır. Bunlar;

1. Yönetsel bağımlılık: İşçinin, verilen işi işverenin emir ve kurallarına uygun olarak yerine getirmesi durumudur.

2. Teknik bağımlılık: İşçinin verilen işi yaparken işletmede bulunan araç ve gereçlerden yararlanması durumudur.

 

2.3. Güvencesizlik Unsuru

 

Emek piyasasında bulunan işler il çalışmak isteyen kişilerin sayılarının eşit olmadığı hallerde, çalışmak isteyen kişilerin kendi niteliklerine uygun iş bulamamaları durumudur. Ayrıca güvencesizlik yaratan bir başka durum, işverenin işçiyi istediği zaman çıkarabilmesidir.

 

2.4.Düzenleme Unsuru

 

Emek piyasası bir tane değildir ve kendisi tek bir piyasadan oluşmamaktadır. Piyasalar, işlerin farklı özelliklerine göre, coğrafi alan bakımından, beceri bakımından farklılık göstermektedir.

 

Kaynakça: İSTİHDAM VE İŞSİZLİK AÖF Ders Kitabı /  Yazarlar Doç.Dr. Seda TEKELİ , Prof.Dr. Verda CANBEY ÖZGÜLER , Doç.Dr. Mustafa Çağlar ÖZDEMİR ,  Prof.Dr. Mustafa Kemal BİÇERLİ